Pierwsza pomoc na polowaniach
Utrata przytomności
Utrata przytomności - to stan, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce zewnętrzne. Przyczyny:- urazy - zwykle urazy głowy
- wstrząs
- padaczka, udar mózgu i inne choroby układu nerwowego
- choroby metaboliczne - cukrzyca
- choroby układu krążenia - zawał serca,
nagłe zatrzymanie krążenia
- choroby układu oddechowego - ostra niewydolność oddechowa
- substancje chemiczne - alkohol, leki, jady zwierzęce
- zadławienie, przegrzanie, hipotermia, utopienie, reakcja uczuleniowa, porażenie prądem elektrycznym
- i
inne związane z wpływem środowiska
1. Upewnij się, czy poszkodowani i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni;
2. Delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj: „Czy wszystko w porządku?”
a. Jeżeli reaguje dowiedz się o stanie poszkodowanego jak najwięcej i w razie potrzeby zawołaj pomoc;3. Głośno zawołaj pomoc;
b. Jeżeli nie reaguje:
4. Odwróć poszkodowanego na plecy i udrożnij drogi oddechowe odginając głowę i unosząc żuchwę
5. Oceniając ruchy klatki, wyczuwając oddech na policzku i słuchając sprawdź czy poszkodowany
oddycha:
a. Jeśli oddech jest prawidłowy ułóż poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej i wezwij pomoc, regularnie oceniaj oddech.6. Wyślij kogoś po pomoc, a jeśli jesteś sam zostaw poszkodowanego i sam zawołaj pogotowie;
b. Jeśli oddech jest nieprawidłowy:
7. Rozpocznij uciskanie na środku klatki piersiowej z częstością 100/min;
8. Po 30 uciśnięciach udrożnij drogi oddechowe i wykonaj 2 oddechy ratownicze;
9. Powtarzaj sekwencje 30 uciśnięć i 2 oddechów do czasu gdy:
a. Przybędą służby medyczneGdy nie jesteś w stanie lub nie chcesz wykonywać oddechów ratowniczych zastosuj uciśnięcia klatki
b. Pacjent zacznie oddychać
c. Ulegniesz wyczerpaniu – jeśli na miejscu jest 2 ratowników powinni się zmieniać co 1-2 min. by zapobiec zmęczeniu.
piersiowej 100/min.
Celem nabycia praktyki każdemu zaleca się odbycie szkolenia z zakresu podstawowych zabiegów
resuscytacyjnych (BLS)!!!
Pozycja boczna ustalona
Rany otwarte
- gdy występuje krwawienie – tamować przez przyłożenie jałowego opatrunku bezpośrednio na ranę i uciśnięciu go:
- umocowanie opatrunku bandażem; kontynuować ucisk do ustania krwawienia. Taki opatrunek nazywamy opatrunkiem uciskowym (nie mylić z opaska uciskowa!)
- jeśli opatrunek przesiąka krwią - dołożyć kolejne
warstwy nie zdejmując starego i nie zwalniając ucisku
- jeśli krwawienie nadal nie ustaje, unieść krwawiąca kończynę nie zwalniając ucisku
- unieruchomić krwawiąca
kończynę
- jeśli powyższe metody zawodzą – zastosować ucisk na tętnice powyżej miejsca krwawienia (tętnica ramienna poniżej dołu pachowego na kończynie górnej albo tętnica udowa w pachwinie na kończynie dolnej)
- opaska uciskowa powinna być stosowana w bardzo ciężkich urazach jak amputacje lub zmiażdżenia. opaska musi być widoczna przez cały czas, nie wolno jej przykrywać, należy opisać opaskę hasłem „opaska uciskowa” oraz godzina jej założenia
- zabezpieczenie oderwanych lub amputowanych części ciała. Nieoderwane do końca części ciała należy przyłożyć w swoje oryginalne miejsce i przybandażować. Amputowane – zabezpieczyć w jałowej gazie i przetransportować w wilgoci i chłodzie z chorym do szpitala (UWAGA! Nigdy nie zamrażać!)
- jeżeli w ranie widoczne sa narzady wewnetrzne, np. jelita, nie wolno odprowadzac ich do jamy brzusznej, możne jedynie przykryc je jałowa, wilgotna gaza
- jeżeli w ranie widoczne są wbite w nią ciała obce, np. pręt, nóż itp. to nie wolno ich wyjmować – ryzyko masywnego krwotoku!
Krwotok wewnętrzny
W przeciwieństwie do krwotoku zewnetrznego, tutaj nie ma miejsca wypływ krwi z rany na zewnatrzciała. Rozpoznanie na podstawie objawów mogących świadczyć o krwotoku:
- blady kolor skóry, przyspieszone tętno i oddech
- wykrztuszanie wydzieliny podbarwionej krwią lub krwi – krwawienie z płuc
- powiększenie się obwodu brzucha, zasinienie pod którymś z łuków żebrowych – krwawienie z narządów jamy brzusznej (wątroby, śledziony)
- krwawienie towarzyszące złamaniom zamkniętym; może towarzyszyć temu obrzęk, zasinienie, zwiększone ucieplenie.
- wymiotowanie krwią bądź treścią fusowata, krwiste lub smoliste stolce świadczą o krwawieniu z
- przewodu pokarmowego
- ocena stanu poszkodowanego – świadomości, oddechu, tętna
- wezwanie pomocy
- zbadanie poszkodowanego i ustalenie rozpoznania
- przy krwawieniu wewnątrz kończyn – unieruchomienie
- ułożenie poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej (z lekko uniesionymi kończynami dolnymi)
- okrycie poszkodowanego
- okresowa kontrola parametrów życiowych
- NIE podawać poszkodowanemu niczego doustnie.
Silny ból w klatce piersiowej – podejrzenie zawału serca
- Wezwanie pogotowia ratunkowego (lub lekarza gdy jest na miejscu).
- Ułożenie w pozycji siedzącej lub półsiedzącej - zmniejsza powrót krwi żylnej obwodowej do serca i obniża jego obciążenie.
- Ograniczenie ruchów poszkodowanego. Wysiłek zwiększa zapotrzebowanie na tlen także w obrębie niedotlenionego obszaru serca - powiększenie zmian martwiczych.
- Zapewnienie komfortu psychicznego - stres zwiększa zapotrzebowanie na tlen.
- Rozluźnienie krawata, rozpięcie kołnierzyka koszuli.
- Dostęp świeżego powietrza
- Jeżeli poszkodowany leczy się na serce i posiada nitroglicerynę, podać podjęzykowy, jeżeli ból nie ustąpi w ciągu 5 minut, dawkę powtórzyć.
- Można podać aspirynę doustnie (przeciwwskazania: choroba wrzodowa, alergia).
- Kontrola stanu poszkodowanego z uwagi na możliwość gwałtownego pogorszenia się.
- W przypadku zatrzymania oddechu i krążenia – resuscytacja krążeniowo-oddechowa.
Oparzenia
- Odsuniecie poszkodowanego do źródła ciepła.
- Ugaszenie odzieży. Przyczepiony do ubrania palący się materiał musi zostać usunięty, podczas gdy przyczepiony do skóry powinien tam pozostać.
- Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych (należy usunąć oparzonego z pomieszczenia zadymionego)
- Natychmiastowe schładzanie zimna woda oparzonej powierzchni przez kilkanaście minut (zmniejsza to stopień oparzenia, ponieważ zimna woda odbiera oparzonej skórze ciepło, działa przeciwobrzękowo a ponadto uśmierza ból). Należy pamiętać, że woda powinna być czysta i mieć ok. 20 st.C. Można zanurzyć poszkodowanego w wannie, na co najmniej 20 minut.
- Przy oparzeniach w obrębie jamy ustnej i gardła poszkodowany powinien płukać gardło zimna woda albo ssać kawałki lodu.
- W przypadku oparzeń chemicznych np. kwasem lub zasada, należy spłukiwać oparzona powierzchnie strumieniem bieżącej wody przez 15 minut. Jedynie w przypadku ofiar oparzonych wapnem niegaszonym przed zmywaniem oparzonej powierzchni należy najpierw na sucho wytrzeć wapno ze skóry.
- Trzeba koniecznie zdjąć obrączki, pierścionki, krawat itp. – ze względu na szybko pojawiający się obrzęk.
- W celu uniknięcia zakażenia należy zaopatrzyć ranę jałowym opatrunkiem.
- W przypadku stwierdzenia objawów wstrząsu należy ułożyć poszkodowanego w pozycji przeciw wstrząsowej.
- Należy przewieźć oparzonego do szpitala.
- Po oparzeniu nie wolno zrywać ubrania, które przykleiło się do skóry, należy ostrożnie ściągać pozostała odzież.
- W przypadku oparzeń o dużej powierzchni, ciało należy schładzać tylko wilgotnymi chustami, nie wolno polewać bieżąca zimna woda!
- Nie wolno stosować na świeże oparzenie żadnych maści, kremów lub innych powszechnie stosowanych okładów np. z kwaśnego mleka.
- Nie wolno neutralizować kwasów zasadami i odwrotnie, jedynym i najlepszym środkiem leczniczym jest woda.
Zadławienie
- nakłonic poszkodowanego do odruchu kaszlu
- uderzyć 5 razy w okolice miedzyłopatkową
- wykonać 5 razy rękoczyn Heimlicha - wywołanie odruchu kaszlu poprzez uciśnięcia nadbrzusza. Ratownik staje z tyłu poszkodowanego, obejmuje go rękoma kładąc jedna pieść na nadbrzuszu (miedzy mostkiem a pępkiem) druga ręka chwyta pieść pierwszej. Wykonuje silne uciśnięcia w kierunku górno-tylnym. Z uwagi na możliwość utraty przytomności przez poszkodowanego ratownik powinien go asekurować - wstawić stopę miedzy stopy poszkodowanego i oprzeć poszkodowanego o swoje biodro.
- Powtarzać punkty 2 i 3 do momentu udrożnienia dróg oddechowych lub utraty przytomności przez poszkodowanego
- W razie utraty przytomności rozpocząć resuscytacje krążeniowo-oddechowa – p. wyżej.
Drgawki
Sprowadza sie do zapewnienia poszkodowanemu warunków ograniczajacych możliwosc dalszychobrażen:
- zabezpieczenie przed upadkiem i urazami
- udrożnienie dróg oddechowych, przytrzymywanie głowy
- nie zaleca sie wkładania w usta poszkodowanego jakichkolwiek przedmiotów
- nie zaleca sie silnego krepowania ciała poszkodowanego
- ułożenie w pozycji bocznej ustalonej po zakonczeniu napadu drgawkowego
- kontrola drożnosci dróg oddechowych i funkcji życiowych
- wezwanie pomocy medycznej w przypadku gdy: drgawki trwaja dłużej niż 5 minut, drgawki powracaja, w wyniku napadu doszło do urazu, poszkodowany nieprzytomny lub splatany powyżej 5 minut po ustaniu napadu
Złamania, zwichniecia
- Usuniecie odzieży znad miejsca uszkodzenia, można rozciac
- Jesli sa obecne rany - przykrycie jałowym opatrunkiem
- Jeśli jest obecne krwawienie - zatamowanie
- Stabilizacja uszkodzonej kończyny poprzez unieruchomienie w pozycji w jakiej się znajduje. Nastawienie kończyny może spowodować dodatkowe powikłania miedzy innymi nasilenie krwawienia, uszkodzenie naczyń i nerwów oraz - przy złamaniach zamkniętych - możliwość spowodowania złamania otwartego!
Zasada unieruchomienia jest następująca:
- przy złamaniach – unieruchamia sie dwa sasiadujace stawy
- przy uszkodzeniach stawu – unieruchamia sie staw i sasiadujace z nim kosci
- przy złamaniach kończyn – palce ZAWSZE musza być widoczne dla zapewnienia kontroli prawidłowego ukrwienia kończyny!
- jeśli na miejscu zdarzenia nie ma materiału do unieruchomienia to:
- jesli złamana jest konczyna górna można ja unieruchomic, mocujac do tułowia
- jeśli złamana jest kończyna dolna, można ja unieruchomić razem z druga kończyną dolna
- materiał stosowany do unieruchamiania musi być przymocowany za pomocą np. bandaża lub chust i dzieli się na miękki – części odzieży, poduszki – oraz sztywny np. elementy drewniane, metalowe itp.
dopasować do kształtu uszkodzonej kończyny.
Apteczka - skład podstawowy
- Opaska dziana podtrzymująca (bandaż) 15 cm x 4 m - 1 szt.
- Opaska dziana podtrzymująca (bandaż) 10 cm x 4 m - 2 szt.
- Opaska elastyczna (bandaż elastyczny) z zapinka 10 cm x 4 m - 2 szt.
- Kompresy gazowe wyjałowione 5 x 5 cm (3 szt. w opakowaniu) - 2 opk.
- Kompresy gazowe wyjałowione 9 x 9 cm (3 szt. w opakowaniu) - 2 opk.
- Maseczka do sztucznego oddychania usta-usta - 1 szt.
- Rękawiczki lateksowe niejałowe - 4 pary
- Nożyczki ratownicze (do ciecia grubych materiałów) - 1 szt.
- Agrafka - 2 szt.
- Chusta trójkątna bawełniana - 1 szt.
- Koc termoizolacyjny (folia NRC) - 1 szt.
- Plaster z opatrunkiem (różne rozmiary) - 1 kpl.
- Plaster bez opatrunku na rolce 2,5 cm x 5 m - 1 szt.
- Gazik nasączony spirytusem (tzw. “Leko”) - 3 szt.
- Latarka - 1 szt.
Apteczka - skład zaawansowany – gdy w Kole znajduje się lekarz
Zestaw jw. + dodatkowo:- Worek samorozpreżalny do sztucznego oddychania + komplet masek
- Zestaw rurek ustno-gardłowych - 1 kpl.
- Kołnierz ortopedyczny regulowany - 1 szt.
- Leki:
- nitrogliceryna aerozol 1szt.
- kw aetylosalicylowy (np. Aspiryna)0,5 / tabl. 1op.
- adrenalina 1 mg / amp. 10szt.
- atropina 1 mg / amp. 3szt.
- hydrokortyzon 0,5 / amp. 2szt (w razie braku: deksametazon 4 mg / amp. 2szt.)
- diazepam 10 mg / amp. 2szt.
- ketoprofen 100 mg / amp. 2szt.
- NaCl 0,9% / 500 ml 2szt.
- PWE 500 ml 2szt.
- glukoza 5% / 500 ml. 2szt.
- venflony: biały, zielony, różowy – po 2 szt.
- zestawy do przetoczeń płynów 4 szt.
- strzykawki 2 i 20 ml po 4 szt. + igły
- staza
- AED – automatyczny defibrylator zewnetrzny